Czy umorzenie długów konsumenta jest możliwe? Upadłość konsumencka – wszystko, co musisz wiedzieć

Czy umorzenie długów konsumenta jest możliwe? Upadłość konsumencka – wszystko, co musisz wiedzieć

Osoby, które znalazły się w trudnej sytuacji finansowej i nie są w stanie w dalszym ciągu regulować swoich zobowiązań, mogą skorzystać z rozwiązania, jakim jest upadłość konsumencka. Czy brak majątku może być przeszkodą w pozbyciu się zobowiązań? Jakie konsekwencje rodzi upadłość konsumencka? Odpowiadamy na najczęściej zadawane pytania.

Czym jest i jak działa upadłość konsumencka?

Upadłość konsumencka – jak wskazuje nazwa – to postępowanie sądowe dla niewypłacalnych konsumentów (osób fizycznych, które nie prowadzą działalności gospodarczej – osób prywatnych). Kiedy można mówić o niewypłacalności? Precyzuje to ustawa Prawo upadłościowe. Gdy opóźnienie w wykonywaniu zobowiązań pieniężnych przekracza 3 miesiące, to uznaje się, że dłużnik jest niewypłacalny.

Dzięki upadłości konsumenckiej dłużnik może liczyć na częściowe lub całkowite umorzenie długów, czyli oddłużenie. W marcu 2020 r. w ustawie Prawo upadłościowe miały miejsce zmiany, które dotyczyły dwóch kwestii:

• przesłanek do ogłoszenia upadłości konsumenckiej,
• przebiegu postępowania upadłościowego.

Wprowadzone rozwiązania mają spowodować, że oddłużenie będzie znacznie łatwiejsze i szybsze niż dotychczas. Usprawnienie procedury ma doprowadzić do tego, że dłużnik będzie mógł jeszcze szybciej rozpocząć życie bez długów.

Upadłość konsumencka – warunki do jej ogłoszenia

Aby ogłosić upadłość konsumencką, osoba fizyczna musi spełnić kilka warunków. Przed wejściem w życie zmian w prawie każdy dłużnik musiał:

• być konsumentem – czyli nie prowadzić działalności gospodarczej,
• nie być w stanie spłacać swoich długów,
• w okresie 10 lat przed złożeniem wniosku nie brać udziału w postępowaniu upadłościowym,
• wykazać, że długi nie powstały w sposób umyślny lub przez rażące niedbalstwo.

Aktualnie sytuacja prezentuje się inaczej. Do ogłoszenia upadłości wystarczy tylko, żeby dłużnik był niewypłacalny. To dla wielu dłużników, którzy chcieliby ogłosić upadłość konsumencką, jedna z najważniejszych zmian. Nie oznacza to jednak, że sąd nie będzie już badał przyczyn upadłości. Będzie to miało miejsce dopiero po ogłoszeniu upadłości. Zbliżone rozwiązania funkcjonują m.in. w prawie brytyjskim.

Jak przebiega upadłość konsumencka?

Procedura oddłużenia zaczyna się od złożenia wniosku do wydziału gospodarczego sądu. Po ogłoszeniu upadłości (stwierdzeniu przez sąd, że dana osoba nie jest w stanie spłacać swoich zobowiązań), otwarte zostaje postępowanie upadłościowe, a sąd bada przyczynę niewypłacalności. Możliwe są dwa rezultaty:

• odmowa oddłużenia – jest ona możliwa tylko wówczas, gdy dłużnik np. zaciągnął kredyt, wiedząc że nie jest go w stanie spłacić, a pieniądze z niego przeznaczył na zakup dóbr luksusowych,
• oddłużenie – ustalony może zostać plan spłaty na maksymalnie 3 lata (jeżeli sąd stwierdzi po stronie dłużnika uchybienia, np. zadłużenie powstało przez jego zaniedbania – wówczas plan spłaty zostanie wydłużony do 7 lat).

Nowe przepisy umożliwiają też wypracowanie układu z wierzycielami – dłużnik może porozumieć się ze swoimi wierzycielami co do spłaty zadłużenia. W przypadku upadłości konsumenckiej to nowość – rozwiązanie to dotychczas było zarezerwowane wyłącznie dla przedsiębiorców. Jeżeli takie porozumienie zostanie wypracowane, to dłużnik nie będzie miał statusu upadłego, ale będzie spłacać zobowiązania zgodnie z układem zatwierdzonym przez sąd.

Postępowanie prowadzone przed sądem może też zakończyć się na jeden z dwóch sposobów, czyli:

• bezwarunkowym umorzeniem – gdy dłużnik jest niezdolny do dokonywania spłat, np. z uwagi na stan zdrowia czy wiek,
• warunkowym umorzeniem – gdy niezdolność do spłaty zobowiązań nie ma charakteru stałego; wówczas dłużnik przez kolejne 5 lat może zarządzać swoim majątkiem jedynie w ograniczonym stopniu.

Drugi tryb umorzenia jest zdecydowanie mniej korzystny dla dłużnika. Jeżeli okaże się, że w pewnym momencie będzie on miał możliwość spłaty zobowiązań (bo np. otrzymał pracę, polepszyła się jego sytuacja majątkowa), zostanie ustalony plan spłaty. Aby sąd mógł kontrolować sytuację majątkową dłużnika, osoba zadłużona będzie musiała składać cykliczne sprawozdania.

Czy możliwa jest upadłość konsumencka bez majątku?

Jeszcze kilka lat temu upadłość konsumencka była dostępna wyłącznie dla osób, które posiadały majątek. To powodowało, że liczba ogłaszanych co roku upadłości była niewielka. Upadłość konsumencka na obecnych zasadach pozwala się oddłużyć również osobom bez majątku. Innymi słowy, brak nieruchomości lub wartościowych ruchomości nie jest przeszkodą do ogłoszenia upadłości i rozpoczęcia życia bez długów.

Aktualnie dłużnicy nie muszą też posiadać wysokich dochodów, aby złożyć wniosek o upadłość konsumencką. Po zmianach w prawie złożenie wniosku o upadłość wiąże się z koniecznością zapłaty jedynie 30 zł. Dodatkowo dłużnik będzie musiał uiścić opłatę w wysokości 17 zł, jeżeli w postępowaniu będzie bronił go profesjonalny pełnomocnik, np. adwokat. Pozostałe koszty zostaną pokryte ze środków Skarbu Państwa.

Co z majątkiem po ogłoszeniu upadłości konsumenckiej?

Nie można wykluczyć, że o upadłość konsumencką będzie starała się osoba, która nie jest w stanie spłacać zaciągniętych kredytów (np. na leczenie), a która jednocześnie ma np. mieszkanie. Co w takiej sytuacji stanie się z jej majątkiem? Upadłość konsumencka ma pomóc osobie fizycznej pozbyć się długów, ale dłużnik musi liczyć się także z następstwami w postaci utraty majątku – mieszkanie zostanie sprzedane. Nie jest to jednak równoznaczne z bezdomnością.

Aktualnie obowiązujące przepisy mają w zamyśle chronić dłużnika przed bezdomnością. Ze środków uzyskanych ze sprzedaży nieruchomości dłużnik otrzyma kwotę, która pozwoli mu opłacić czynsz za najem mieszkania w okresie od 1 do 2 lat.

Jakie konsekwencje wiążą się z ogłoszeniem upadłości?

Upadłość konsumencka to szansa na oddłużenie, ale nie można zapomnieć też o jej konsekwencjach. Poza wspomnianą już likwidacją majątku dłużnika mowa o:

• ustanowieniu rozdzielności majątkowej między małżonkami – wystarczy, że tylko jeden z małżonków ogłosi upadłość konsumencką,
• niemożności dysponowania posiadanym majątkiem – gdy postępowanie prowadzone przed sądem kończy się warunkowym umorzeniem,
• trudności w uzyskaniu kredytu czy pożyczki – dane dłużnika są zamieszczane w Rejestrze Dłużników Niewypłacalnych i Biurze Informacji Kredytowej.

Niestety, wielu dłużników nie bierze pod uwagę wymienionych wyżej rezultatów upadłości. Tymczasem mogą one mieć znaczenie przy podejmowaniu decyzji o złożeniu wniosku o upadłość konsumencką.

Upadłość konsumencka – pomoc specjalistów

Chcesz raz na zawsze pozbyć się swoich długów, ale nie wiesz, od czego zacząć? Twoja sprawa jest skomplikowana i nie chcesz samodzielnie przygotowywać wniosku? Skorzystaj z naszej pomocy. W naszym gronie są m.in. specjaliści z zakresu prawa gospodarczego i prawnicy. Dzięki wiedzy i bogatemu doświadczeniu zgłaszającym się do nas osobom możemy zaproponować kompleksową pomoc:

• oceniamy, czy spełnione zostały warunki do ogłoszenia upadłości konsumenckiej,
• przygotowujemy wniosek o ogłoszenie upadłości konsumenckiej,
• reprezentujemy dłużnika w postępowaniu o upadłość konsumencką,
• tłumaczymy skutki ogłoszenia upadłości konsumenckiej,
• rozwiewamy wątpliwości dotyczące upadłości konsumenckiej.

Więcej informacji o naszej ofercie znajduje się na stronie: https://ochronadluznika.com/oferta/upadlosc-konsumencka/.

Ty również możesz pozbyć się długów i zacząć żyć bez stresu. Jeżeli chcesz odzyskać finansową równowagę i spokój, skorzystaj z naszej pomocy.

Od czego zacząć postępowanie restrukturyzacyjne?

Okres pandemii i przymusowego lockdownu sprawił, że coraz więcej osób jest obecnie zadłużonych lub ma poważne problemy z utrzymaniem płynności finansowej. Najważniejsze jest to żeby jak najszybciej podjąć skuteczne działania, aby wyjść z długów. Pomóc może w tym postępowanie restrukturyzacyjne.

Okres pandemii pogorszył sytuację finansową wielu gospodarstw domowych, skończyły się oszczędności, za to pojawiło się coraz więcej wezwań i ponagleń do zapłaty pożyczek czy rat. Kryzys przyczynił się też do osłabienia kondycji finansowej wielu firm, które są teraz na skraju bankructwa. W takiej sytuacji, aby nie popaść w spiralę zadłużenia należy się wystrzegać kolejnych pożyczek na spłatę starych długów. Warto w pierwszej kolejności rozważyć np. przeprowadzenie postępowania restrukturyzacyjnego.

Warunki otwarcia postępowania restrukturyzacyjnego

Aby dowiedzieć się, czy dana firma może przeprowadzić postępowanie restrukturyzacyjne w pierwszej kolejności sprawdzamy, czy posiada ona tzw. zdolność restrukturyzacyjną. Mają ją przedsiębiorcy czyli zgodnie z kodeksem cywilnym osoby fizyczne, prawne i inne jednostki organizacyjne, które posiadają zdolność prawną i prowadzą we własnym imieniu działalność gospodarczą lub zawodową. Zdolność restrukturyzacyjną posiadają też spółki z o.o. i spółki akcyjne, spółki kapitałowe w organizacji, stowarzyszenia, fundacje, związki zawodowe, instytucje badawcze czy kościelne osoby prawne. Natomiast spółka cywilna nie posiada zdolności restrukturyzacyjnej, taką zdolność mają wspólnicy posiadający status przedsiębiorcy. Jak wskazuje ustawa o prawie restrukturyzacyjnym z dnia 15 maja 2015 r.: postępowanie restrukturyzacyjne może być prowadzone jedynie wobec dłużnika niewypłacalnego lub zagrożonego niewypłacalnością. Sąd odmawia otwarcia postępowania restrukturyzacyjnego, jeżeli jego skutkiem miałoby być pokrzywdzenie wierzycieli. Sąd odmówi otwarcia postępowania również jeżeli dłużnik nie ma zdolności do bieżącego zaspokajania swoich kosztów postępowania i zobowiązań powstałych po jego otwarciu. Niemożliwe jest również wszczęcie postępowania restrukturyzacyjnego wobec podmiotu, który pozoruje swoją niewypłacalność wykorzystując restrukturyzację, jako środek do umorzenia części zobowiązań, pomimo że przedsiębiorstwo znajduje się faktycznie w dobrej sytuacji finansowej.

Rodzaje postępowań restrukturyzacyjnych

Przed przystąpieniem do postępowania restrukturyzacyjnego zastanawiamy się, jaki jego rodzaj będzie najlepszy w danej sytuacji. Do wyboru są cztery rodzaje postępowań: układowe, sanacyjne, postępowanie o zatwierdzenie układu oraz przyspieszone postępowanie układowe. Podstawowa różnica między nimi to poziom ingerencji w byt przedsiębiorstwa i wpływ postępowania na jego funkcjonowanie. Przykładowo w postępowaniu sanacyjnym poziom takiej ingerencji będzie spory, gdyż przedsiębiorstwo zostaje całkowicie przekazane zarządcy powołanemu przez sąd. Elementem decydującym przy wyborze postępowania jest też wierzytelność sporna. Jeżeli jej ilość przekracza 15% to w grę wchodzi wyłącznie wniosek o postępowanie układowe lub sanacyjne.

Jak stworzyć plan restrukturyzacyjny?

W kolejnym kroku tworzymy odpowiedni plan restrukturyzacyjny. Plan taki zawiera szereg informacji istotnych dla wierzycieli, takich jak opis przedsiębiorstwa i jego bieżącej sytuacji. W planie restrukturyzacyjnym zamieszczamy też opis strategii restrukturyzacji oraz działań, jakie mają zostać podjęte np. redukcja zatrudnienia, sprzedaż lub wynajem mienia, zakończenie przynoszących straty inwestycji, podwyższenie kapitału zakładowego czy pozyskanie dodatkowych funduszy na rozwój przedsiębiorstwa np. poprzez emisję obligacji. Odpowiednio sporządzony plan restrukturyzacji jest bardzo ważny dla całego postępowania restrukturyzacyjnego i jego efektów, dlatego należy sporządzić go solidnie. Warto tutaj skorzystać z pomocy specjalistów. Jako Ochrona Dłużnika oferujemy pełne wsparcie w przeprowadzeniu wszystkich rodzajów restrukturyzacji np. firmom, które popadły w długi ze względu na koronawirusa.

Gdzie złożyć wniosek o rozpoczęcie restrukturyzacji?

Aby rozpocząć postępowanie restrukturyzacyjne składamy odpowiedni wniosek o jego otwarcie do wydziału gospodarczego ds. upadłościowych i restrukturyzacyjnych, właściwego dla dłużnika sądu rejonowego. Warto pamiętać, że z wnioskiem może wystąpić tylko dłużnik, w innym przypadku wniosek zostanie oddalony. Wyjątek od tej zasady jest przewidziany tylko w przypadku postępowania sanacyjnego. Wówczas z wnioskiem może wystąpić również kurator lub wierzyciel osobisty dłużnika. W zależności od rodzaju restrukturyzacji, wnioski mogą różnić się od siebie np. wymaganymi załącznikami. Jeżeli sąd uwzględni wniosek to wyda następnie postanowienie o otwarciu postępowania restrukturyzacyjnego. To właśnie wtedy formalnie rozpoczyna się restrukturyzacja.